Mehseti Yunusova-Hüseynova
BULTÜRK Azerbaycan Temsilcisi
Tarih: 2 Nisan 2022

Bulgaristan Müslüman Türklerinin yaşadığı 1984-1989 zulüm döneminde, isimlerimizin geri verilmesi, baskı ve terörün durdurulması, hapislerdeki ve toplama kamplarında ve sürgündeki yakınlarımızın salıverilmesi, azınlık haklarımızın tanınması uğruna bütün varlığıyla mücadele eden Azerbaycan halkının ve mazlum halkların büyük önderi Haydar Aliev’ı 99. Doğum gününde saygı ve rahmetle anıyoruz.

Bulgaristan Türkleri olarak, önder Aliev’in kahramanlık dolu hayatından bizim haklarımız uğruna verdiği mücadele sayfalarından birini açarak, Azerbaycan halkına minnet duygularımızı iletiyoruz:

TÜRK ÜNLÜLERİ

Üç cilt, Birinci kitaptan bir alıntı.
“Yabancılaştırma politikası akademik düzeyde sürekli sürdürüldü. 1984 Aralık ayında en yüksek zirvesine kadar taşındı. Dünya karşısında utanmadan-sıkılmadan çatlak sesleri duyuldu:
“Bulgaristan’da Türk yok, onlar Türkleştirilmiş Bulgarlardır.” dediler.

Bu falsoya belki kendileri de inanmadı. Belki emir başka bir ülkeden geliyordu. Bulgaristan’da Türk ve Müslüman adlarını Bulgar ve İslav adlarıyla değiştirme eyleminde bir zamanki Sovyetler Birliği’nin parmağı olduğunu kaynağından alalım. Bu hususta Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev bilgi veriyor.

“Bulgaristan Türklerine karşı isim değiştirme ve kültürel soykırım başladığında SBKP MK Politik Büro üyesiydim. Bu konu Politik Büroda tartışıldı.

Bulgaristan Türkleeri için Politik Büro’da T. Jivkov’a müdahale etmesi için Mihail Gorbaçov’a çok baskı yaptım. Politik Büro bu mesele için özel olarak toplandı. Rus üyeler bile bu mesele için Jivkov’u tenkit ediyorlardı. “Bu adam deli mi?” Bize, “sen Rus değilsin” deyip başka millete geçirmek gibi bir şey bu adamın yaptığı. Dünyada bunun eşi yok şeklindeydi tepkiler. Politik Büro oturumunda ben de aynı şekilde sert konuştum. Oluşan tepki havasından faydalanıp Jivkov’u durdurmak istiyordum. Ama, Gorbaçov hepimize karşı çıktı.  Türkiye hükümeti de Gorbaçov’a bir mesaj göndererek isim değiştirme kampanyasını durdurmasını istemişlerdi. Bu konuda Gorbaçov’un ağırlığını koyması istenmişti. Politik Büro bu konuda bir karar alacaktı. Gorbaçov bu işe karışmak istemedi.

“Biz Bulgaristan’ın iç işlerine karışamayız!… Söylediği buydu. Ben bunun üzerine dayanamadım. Başka ülkelerin iç işlerine karışıyorsunuz da, neden Bulgaristan’ın iç işlerine bu konuda karışamıyoruz? Diye sordum kendisine.

“Gorboçov sanki bu işe karışmadı ama Jivkov’u gizlice İslav kardeşliği adına  destekledi. Tartışma gece geç saatlere kadar sürdü. Ben gene ikna etmek için, Gustav Husak’ı buraya davet edip, istifa et! Diye emir verdiklerini hatırlattım.  Çekoslovakya’ya karışırsın da, neden Bulgaristan’a karışamazsın? Tabii, orada Türkler var, olur mu hiç?!

“Bulgaristan Türkleri halkını ve vatanını sever, namuslu, çalışkan insanlardır.” dedim.

***

Haydar Aliyev

Haydar Ali Rızaoğlu Aliyev, 10 Mayıs 1923‘te Azerbaycan’ın Nahcivan Özerk Cumhuriyeti’nde doğdu.

Bir işçi ailesinin çocuğu idi. 1939 yılında Nahcivan Pedagoji Teknik Okulu’nu bitirdikten sonra şimdiki adı Azerbaycan Devlet Petrol Akademisi olan Azerbaycan Sanayi Enstitüsü’nde eğitimine devam etti. Ancak ülkenin içinde bulunduğu savaş dolayısıyla eğitimine devam edemedi.

1941 yılından itibaren Haydar Aliyev, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Halk İçişleri Komiserliğinde ve Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Halk Komiserleri Meclisi’nde Şube Müdürü olarak görev yaptı. Ardından 1944 yılında çalışmak için devlet güvenlik teşkilatlarına gönderildi.

Bu dönemden itibaren devlet güvenlik teşkilatlarında çalışan Haydar Aliyev, 1964‘ten Azerbaycan SSC Bakanlar Kurulu yanında devlet güvenlik komitesinde başkan yardımcısı, 1967 yılından itibaren ise başkan olarak görev yaptı ve tuğgeneral rutbesine kadar yükseldi. Daha sonra şimdiki adı Sank Patersburg olan Leningrat’ta özel yüksek öğrenim gördü. 1957 yılında Azerbaycan Devlet Üniversitesi Tarih bölümünü bitirdi.

1969 yılında Azerbaycan Komünist Partisi Merkez Komitesi’nin toplantısında, AKP MK Birinci Sekreteri seçildi ve böylece partinin en yüksek konumlarından birine getirilmiş oldu. Ardından 1982 yılının Aralık ayında SBKP MK Politbüro üyeliğine seçilerek SSCB Bakanlar Kurulu Başkanı Birinci Yardımcısı görevine getirildi. Buradaki milletvekilliği görevini yaklaşık 20 yıl sürdüren Haydar Aliyev, 5 yıl ise SSCB Yüksek Sovyeti Başkanı Yardımcısı olarak da çalıştı.

1987 yılının Ekim ayında, SBKP MK Politbüro’nun Genel Sekreteri olan Mihail Gorbaçov‘un yürüttüğü Perestroyka ve Glasnost politikalarını protesto ederek görevinden ayrıldı.

20 Ocak 1990‘da Kızıl Ordu’nun Bakü’de gerçekleştirdiği büyük basıkından dolayı Moskovo’daki Azerbaycan temsilciliğine gelerek burada bir bildiri yayımladı. Bildiride Sovyet Rusya’nın bu yaptığı kanlı olayı protesyo etti ve olayla ilgili kişilerin cezalandırılmasını talep etti.

Dağlık Karadağ sorunu’nun başgöstermesi ile başlayan süreçte SSCB’nin politikalarını eleştirdi. İstediği sonuçları alamaması üzerine 1991 yılının Haziran ayında SBKP üyeliğinden istifa etti.

Hayatının geri kalanını geçirmek üzere Azerbaycan’a dönen Haydar Aliyev, bir süre Nahcivan’da kaldı. Burada Azerbaycan Yüksek Sovyeti milletvekili olarak görev yaptı. 1991 ile 1993 yılları arasında Nahcivan Otonom Cumhuriyeti Yüksek Meclisi Başkanlığı ve Azerbaycan Cumhuriyeti Yüksek Sovyeti Başkanlığı gibi görevlerde bulundu. Ayrıca 1992 yılında Nahcivan’da düzenlenen parti kongresinde, Yeni Azerbaycan Partisi’nin parti başkanı seçildi.

1993 yılında ülkede kriz sinyalleri belirmişti. İç savaşın eşiğine gelinmesi ve bağımsızlığın tehlikeye düşmesi sebebiyle halk Haydar Aliyev’in başa geçmesini istemekteydi. Bu gelişmeler üzerine hükümet Haydar Aliyev’i Bakü’ye davet ederek 15 Haziran‘da göreve çağırdılar.

24 Temmuz 1993 tarihinde Haydar Aliyev, Milli Meclis’in kararı doğrultusunda Azerbaycan Cumhurbaşkanı olarak göreve getirildi. Kısa bir süre sonra gerçekleşen 3 Ekim 1993 seçimlerinde de halk bir kez daha Haydar Aliyev’i cumhurbaşkanı seçti.

11 Ekim 1998 tarihinde gerçekleştirilen genel seçimlerde de sonuç değişmedi ve Haydar Aliyev, oyların %76’sını alarak bir kez daha Azerbaycan Cumhurbaşkanı seçildi. 15 Ekim 2003 tarihinde yapılacak olan bir sonraki genel seçimlerde de halk Haydar Aliyev’in aday olmasını istese de sağlık durumunun kötüye gitmesi sebebiyle bunu kabul etmedi.

Halk tarafından iktidarda olması istenen Haydar Aliyev, yaklaşık 30 sene kadar politikanın içinde aktif rol oynadı. İktidarda olduğu dönem boyunca ülkenin sosyal, kültüre, ekonomik ve içine girdiği en zor durumlarda bile halkın ısrarla Haydar Aliyev’i iktidarda istemesi onun Azerbaycan tarafından ne kadar çok sevildiğinin göstergesidir.

Haydar Aliyev, sağlık problemlerinin artması nedeniyle seçimlere katılamamış olsa da, seçimlerde oğlu İlham Aliyev‘e desteğini sürdürdü. Babasından aldığı mirası en iyi şekilde koruyacağına inanan halk oğlu İlham Aliyev’i 2003 seçimlerinde cumhurbaşkanı olarak seçti. Seçimlerden kısa bir süre sonra Haydar Aliyev’in rahatsızlığı ciddi boyutlara ulaştı ve tedavi için gittiği ABD’de 12 Aralık 2003 tarihinde vefat etti.

Haydar Aliyev birçok ödül, nişan ve yine birçok ülkenin fahri doktora ünvanına sahip oldu. 4 kez Sovyetlerin “Lenin Nişanı”nı alan Aliyev, “Kırmızı Nişan” gibi Sovyetlere ait birçok nişan daha kazandı ve iki defa Sosyalist Kahraman ilan edildi. 13 Nisan 1999‘da Türkiye Cumhuriyeti’nin o zamanki cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından kendisine “Atatürk Barış Nişanı” layık görüldü.

Son

Dostlarınızla paylaşınız