Hüseyin YILDIRIM

30 Aralık 1922 tarihinde, Vladimir İlyiç Lenin liderliğinde, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) resmen kuruldu. Bu olay, dünya tarihinin en önemli siyasi ve ideolojik dönüm noktalarından biri olarak kabul edilir. Lenin’in önderliğinde, Sovyetler Birliği, sosyalizm ideolojisi doğrultusunda yeni bir devlet yapısı oluşturdu ve 20. yüzyıl boyunca küresel siyasetin şekillenmesinde önemli bir rol oynadı.

Sovyetler Birliği’nin Kuruluş Süreci
Sovyetler Birliği’nin kurulması, 1917 Ekim Devrimi ile başlayan Bolşevik hareketin bir sonucuydu. Bolşeviklerin Çarlık Rusyası’nı yıkmasının ardından kurulan Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti, diğer sosyalist cumhuriyetlerle birleşerek bir federasyon oluşturma yoluna gitti.

1922’de Birleşen Cumhuriyetler:
1. Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti
2. Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
3. Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
4. Transkafkasya Federasyonu (Bugünkü Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan)
Bu dört cumhuriyetin bir araya gelmesiyle SSCB resmen ilan edildi. Vladimir Lenin, bu yeni birliği uluslararası proletaryanın zaferi ve sosyalizmin geleceği için önemli bir adım olarak gördü.

Lenin’in Açıklaması ve Hedefleri
Lenin, SSCB’nin kuruluşunu duyururken, yeni devletin temel hedeflerini şöyle ifade etti:
Sosyalizm İlkeleri: Lenin, SSCB’nin sosyalizm temelinde eşitlik ve halkların kendi kaderini tayin hakkı ilkesine dayandığını vurguladı.
İşçi ve Köylülerin Devleti: Sovyetler Birliği’nin, işçilerin ve köylülerin egemen olduğu bir yönetim modeli geliştireceğini belirtti.
Küresel Sosyalizm: SSCB’nin, dünya çapında sosyalist devrimlere öncülük etmeyi amaçladığını ifade etti.

SSCB’nin Yapısı ve Etkileri
Sovyetler Birliği, federal bir devlet yapısına sahipti ve anayasal olarak tüm cumhuriyetlere eşit haklar tanınıyordu. Ancak pratikte, tüm yönetim Moskova’daki Komünist Parti’nin kontrolü altındaydı. Lenin’in ardından Josef Stalin’in liderliği döneminde, bu merkeziyetçilik daha da güçlendi.

Etkileri:
1. Soğuk Savaş Dönemi: SSCB, 1945’ten itibaren Amerika Birleşik Devletleri ile küresel bir rekabete girdi ve bu, dünya siyasetinde “Soğuk Savaş” olarak bilinen dönemi başlattı.
2. Sosyalizmin Yükselişi: SSCB’nin kuruluşu, sosyalist ideolojinin dünya çapında yayılmasına öncülük etti.
3. Kültürel ve Teknolojik Başarılar: SSCB, uzay araştırmaları, sanayileşme ve eğitimde büyük başarılar elde etti. 1957’de Sputnik ile uzaya ilk uyduyu göndermesi bu başarılardan biridir.

SSCB’nin Sonu
Sovyetler Birliği, yaklaşık 69 yıl boyunca dünyanın en güçlü devletlerinden biri olarak varlığını sürdürdü. Ancak, 1980’lerde ekonomik sıkıntılar, yönetim sorunları ve ulusal ayrılıkçı hareketler, 1991’de SSCB’nin dağılmasına yol açtı.

Sonuç
1922’de Lenin tarafından duyurulan Sovyetler Birliği’nin kuruluşu, 20. yüzyılın siyasi, sosyal ve ekonomik dengelerini şekillendirdi. Sosyalizm ideolojisi doğrultusunda inşa edilen bu yapı, hem başarıları hem de eleştirileriyle dünya tarihine derin izler bıraktı. SSCB’nin tarihi, modern dünyada sosyalizm ve kapitalizm arasındaki çatışmaların anlaşılmasında önemli bir örnek olmaya devam etmektedir.