Rafet ULUTÜRK

Amerikan seçimlerinin ardından dünya düzeninde köklü değişiklikler yaşanabilir. 2024 seçimleri sonrasında, Amerika Birleşik Devletleri’nin dış politika ve askeri stratejilerindeki değişiklikler, yalnızca Amerika’yı değil, tüm dünyayı etkileyebilir. Bu bağlamda, özellikle Avrupa için kritik bir dönemin başladığı söylenebilir. Amerika’nın askerî varlığını azaltması, Avrupa’yı yalnız bırakabilir ve kıtada büyük değişimlere yol açacak büyük bir güvenlik boşluğu oluşturabilir. Bu yazıda, bu değişimin Avrupa üzerindeki olası etkilerini ele alacağız.

Amerika’nın Küresel Liderlikten Geri Çekilişi: Avrupa’nın Askerî Boşluğu

Soğuk Savaş sonrası dönemde Amerika, Avrupa’nın güvenliğinin başlıca garantörüydü. Avrupa’da NATO’nun temel taşlarından biri olarak varlık gösteren Amerikan askeri gücü, kıtanın istikrarını ve güvenliğini sağlamada önemli bir rol oynamaktadır. Ancak, son yıllarda Amerika’nın dış müdahalelere olan isteksizliği ve kendi iç meselelerine odaklanma çabası, küresel askeri stratejilerini yeniden gözden geçirmesine yol açtı. Trump’ın “Amerika Önce” yaklaşımından sonra, Biden yönetimi de Avrupa’ya yönelik daha az angaje bir politika izledi. Bu süreç, Amerikan askerlerinin Avrupa’dan çekilmesine kadar varabilir. Eğer seçim sonrası bu durum devam ederse, Avrupa, stratejik olarak Amerika’nın koruyucu şemsiyesi olmadan baş başa kalabilir.

Bu noktada, Avrupa’nın kendi güvenliğini sağlama kapasitesi önemli bir soru işareti haline gelir. ABD’nin çekilmesi, Avrupa’daki askeri yapıyı yeniden şekillendirmeyi zorunlu kılabilir. Ancak, Avrupa ülkeleri arasındaki güvenlik işbirliği hala yeterince gelişmiş değil. Birleşik bir Avrupa ordusu oluşturulması gerektiği yıllardır tartışılan bir konu olmasına rağmen, pratikte bu hedefe ulaşmak oldukça zor. Ekonomik krizler, siyasi çekişmeler ve ulusal çıkarlar, Avrupa’nın askeri kapasitesini ortak bir stratejiyle uyumlu hale getirmeyi engelliyor.

Avrupa’nın Güvenliği İçin Yeni Bir Dönem: Krizler ve Tehditler

Amerika’nın kıtadaki askeri varlığının azalması, Avrupa’nın savunma için kendi yollarını aramasına yol açacaktır. Ancak, bu yeni düzen, Avrupa için aynı zamanda bir dizi güvenlik tehdidini beraberinde getirebilir. NATO’nun desteği olmadan, Avrupa’nın bazı bölgelerinde artan milliyetçi hareketler, etnik gerilimler ve ulusal bağımsızlık talepleri, kıtadaki barışın korunmasını zorlaştırabilir.

Avrupa’nın doğusundaki ülkeler, özellikle Polonya, Baltık ülkeleri ve Ukrayna, Rusya’nın etkisi ve olası müdahalelerine karşı savunmasız hale gelebilir. Rusya’nın bu tür fırsatları değerlendirmesi, Avrupa’da yeni bir soğuk savaşın ayak seslerini duyurabilir. Öte yandan, Orta Doğu’dan gelen tehditler, Afrika’daki istikrarsızlıklar ve göç dalgaları da Avrupa’nın karşılaşabileceği yeni zorluklar arasında yer alıyor. Kıtanın farklı bölgeleri, Amerika’nın boşluğunu doldurmak için farklı aktörler tarafından etkilemeye çalışılabilir. Avrupa, böylesi bir dönemde yalnız kalırsa, büyük bir jeopolitik belirsizliğe ve istikrarsızlığa sürüklenebilir.

Avrupa’da Toplumsal Gerilimler: Kriz ve Protestolar

Amerika’nın geri çekilmesi, yalnızca askeri alanda değil, aynı zamanda Avrupa’nın iç siyasetinde de derin etkiler yaratacaktır. Zira, Avrupa, son yıllarda siyasi ve toplumsal gerilimler yaşayan bir kıta olmuştur. Özellikle göçmenlik politikaları, ekonomik eşitsizlik, genç işsizlik oranları, ırkçılık, milliyetçilik ve popülist hareketler gibi sorunlar, kıtadaki huzuru tehdit etmektedir. Ekonomik durgunluk ve toplumsal huzursuzluklar, zaten gergin olan siyasi ortamı daha da karmaşık hale getirebilir.

Amerika’nın küresel çıkarlarından daha fazla geri çekilmesi, Avrupa ülkelerinin kendi başlarına kalmalarına ve yerel sorunlarla daha fazla uğraşmalarına yol açacaktır. Bu süreç, iç politikada büyük toplumsal hareketleri ve kitlesel protestoları tetikleyebilir. Bu tür toplumsal hareketlerin Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde yayılması, kıtada yeni bir toplumsal düzenin ve toplumsal gerilimlerin ortaya çıkmasına neden olabilir.

Avrupa’da Kan ve Gözyaşı mı?

Eğer Avrupa’da güvenlik ve toplumsal huzur sağlanamazsa, kıta bir kez daha kanlı çatışmaların ve büyük olayların ortasında bulabilir kendini. Avrupa’nın içinde bulunduğu karmaşık sosyal, etnik ve siyasi yapılar, kıtanın uzun geçmişindeki savaşları ve toplumsal huzursuzlukları hatırlatmaktadır. Bugün bile, özellikle Batı Balkanlar, Doğu Avrupa ve güney bölgelerinde etnik temelli gerilimler ve bölgesel çatışmalar sürmektedir.

Amerika’nın küresel liderlikten çekilmesi, bu tür gerilimlerin daha fazla şiddet kazanmasına, küçük çaplı çatışmaların büyümesine ya da hatta kıtasal bir savaşa dönüşmesine yol açabilir. Avrupa, geçmişte olduğu gibi, yine büyük bir jeopolitik değişimden geçebilir. Bu durumda, kıtada kan ve gözyaşı yeniden hayat bulabilir. Ancak bu, yalnızca bir ihtimaldir ve Avrupa’nın geleceği bu riske karşı vereceği cevaba bağlıdır.

Sonuç: Avrupa’nın Geleceği İçin Zorlu Bir Dönem

Amerika’nın geri çekilmesi, Avrupa’da bir dönemin kapanıp, yeni bir dönemin başlamasına neden olabilir. Ancak bu yeni dönem, yalnızca güvenlik sorunları ve toplumsal huzursuzluklarla değil, aynı zamanda Avrupa’nın kendini yeniden tanımlamasıyla şekillenecektir. Avrupa’nın askeri, ekonomik ve toplumsal işbirliği alanlarında yeni bir yapılanmaya gitmesi, kıtanın geleceği için belirleyici olacaktır.

Eğer Avrupa, bu süreçte kendi iç sorunlarıyla başa çıkamayıp, büyük dış tehditlerle baş edemezse, kan ve gözyaşının Avrupa’ya taşınması kaçınılmaz olabilir. Ancak, tam tersi, Avrupa’nın ortak bir savunma stratejisi oluşturması, sosyal refahı artırması ve kendi güvenliğini sağlama noktasında güçlü bir adım atması, bu kaosu engelleyebilir.

Amerikan seçimlerinin ardından, Avrupa’nın geleceği, kıtanın ne kadar güçlü bir birlik oluşturabileceğiyle doğrudan ilişkili olacaktır. Bu, Avrupa’nın siyasi kararlılığına, ekonomik gücüne ve toplumsal dayanışmasına bağlı olarak şekillenecektir.