İbrahim SOYTÜRK

19 Mayıs 1919’da Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a çıkması, sadece coğrafi bir tercih değil, tarihî, askerî ve stratejik bir karardı. Bu karar, hem dönemin şartlarına hem de kurtuluş planına dair derin bir bilinç içerir. Peki, neden Samsun?

1. Coğrafi Konumu: Anadolu’ya Açılan Kapı

Samsun, Karadeniz’in ortasında yer alan önemli bir liman şehridir. İstanbul’dan Anadolu’ya geçişte deniz yoluyla ulaşılabilecek en stratejik ve güvenli noktalardan biridir. Anadolu’nun içlerine ulaşmak için önemli bir geçit olan Samsun, kara bağlantısıyla da Sivas ve Amasya’ya kolay ulaşım sağlar.

2. İngiliz İşgali ve Karışıklık: Müdahale Gerekçesi

O dönemde Samsun ve çevresinde Pontusçu Rum çeteleri tarafından karışıklıklar çıkarılmaktaydı. Türk köylerine saldırılar artmış, bölgedeki güvenlik ciddi biçimde zedelenmişti. Osmanlı Hükûmeti, bu karışıklığı bastırmak için bir yetkili göndermesi konusunda baskı altındaydı. Bu durum, Mustafa Kemal Paşa’ya “9. Ordu Müfettişi” olarak bölgeye gönderilmesi için resmî zemin hazırladı. Yani işgali önleme gerekçesi, aslında kurtuluşun fişekleyicisi oldu.

3. İstanbul’dan Görevlendirilen Bir Paşa Olarak Meşru Zemin

Mustafa Kemal Paşa, İstanbul Hükûmeti’nin izniyle yola çıktı. Bu durum ona, ilk etapta resmî bir kimlik ve hareket serbestliği kazandırdı. Ancak Samsun’a vardığı andan itibaren bu yetkiyi milletin lehine bir direnişe dönüştürdü.

4. Samsun’dan Başlamak: Anadolu’yu Direnişe Uyandırmak

Samsun, sadece bir çıkış noktası değil, kıvılcımın çakıldığı yerdir. Amasya, Erzurum ve Sivas gibi millî mücadelenin temel taşları olan toplantı ve kararlar bu çıkıştan sonra gerçekleşmiştir. Samsun’da atılan ilk adım, Anadolu’nun uyanışına vesile olmuştur.

5. Simge Şehir: Umudun Başladığı Yer

Bugün Samsun, yalnızca tarihî bir şehir değil, bir mânâ şehridir. Orada başlayan yolculuk, yalnızca bir kişinin değil; bir milletin yeniden ayağa kalkma iradesini simgeler.

Sonuç olarak:
Samsun, Anadolu’ya açılan kapıdır. Ancak 19 Mayıs 1919’da o kapı sadece açılmadı, aynı zamanda Türk milletinin geleceğe yürüdüğü bir şeref kapısı hâline geldi. Ve Atatürk’ün Samsun’a çıkışıyla Türk milletinin kaderi değişti.

İşte bu yüzden: Neden Samsun sorusunun cevabı, “çünkü orası yeniden doğuşun başladığı yerdir” olur.